Op 1 augustus was ik een jaar gestopt met drinken. Een nieuwe hervormingsdag. Op dat moment was dat weliswaar een welbewuste keuze, als reactie op een vakantie waarin mijn drinkgedrag ouderwets was en ik mede daardoor flink was aangekomen, maar dat ik tot aan vandaag niet zou drinken was toen niet gedacht. Die vakantie leerde me nogmaals dat ik geen relaxte omgang - voor zover dat al bestaat - met drank zal hebben. Ik had in de periode voor de vakantie, net als de jaren ervoor, een honderd dagen challenge niet drinken gedaan, die ik met gemak had gedaan, maar ook nu was ik na die honderd dagen binnen een week in mijn normale drinkgedrag teruggevallen.
Ik ben ooit ook gestopt met roken, op 31 oktober 2004, hervormingsdag. Dat is nog steeds mijn grootste overwinning in mijn leven. Ik rookte sinds mijn veertiende en als een schoorsteen, hoewel ik wel een 'vast' merk had - Lucky Strike, want ook roken draait om uitstraling - was het uiteindelijk een kwestie van 'als er maar rook van afkwam'.
Daarna nooit meer gerookt en dat zal ik ook niet meer doen.
Drinken deed ik later dan roken, maar ik denk dat ik minstens op mijn vijftiende, zestiende ben begonnen. Eerst bier en later vooral wijn, maar sterke drank lust ik ook.
Drinken is gecompliceerder dan roken. Het is sociaal nu veel geaccepteerder dan roken, wat bij het, als je er een ongemakkelijke omgang mee hebt moeilijk maakt. Daarnaast kun je je bij het drinken/de drank meer dan bij roken, fikse sigaren wellicht uitgezonderd, ook onderscheiden door je kennis van de drank die je drinkt. De beleving is positief.
Stoppen met drinken is voor mij anders dan het stoppen met roken. Allereerst was de aanleiding anders. Bij het roken was het de ergernis van het verslaafd zijn en bij welk soort mens ik dan hoorde. En ook het besef van het grote gevaar voor mijn gezondheid speelde vanaf aanvang een rol.
Erik Jan Harmens schrijft veel over stoppen met drinken. Bijvoorbeeld de serie Onverdoofd in Trouw. Hij vertelt hij vooral ook dronk om niet te hoeven voelen. Dat herken ik niet zo. Bij het stoppen met drinken is het voor mij vooral de ergernis over mijn onmatigheid en mijn onmacht om dat te beteugelen en de verslaving die dat oplevert. Gewoonte die uitmondt in onmatigheid. Hoewel het waarschijnlijk dezelfde aanleiding is als bij roken, ervaar en waardeer ik deze toch anders. Nu na een jaar is overigens ook het inzicht ontstaan dat drinken een flink gevaar voor mijn gezondheid oplevert, maar ik besef terdege dat dit argument me vooral helpt bij de gesprekken met anderen die uitleg wensen bij mijn keuze.
Want mijn stoppen met drinken is ook voor de ander heel anders dan mijn stoppen met roken. Toen ik stopte met roken kon ik bijna niet zitten van de veren. Iedereen snapt meteen waarom je bent gestopt met roken, als je stopt met drinken moet je keer op keer uitleggen waarom. Ook gelegenheidsokers weten dat roken niet gezond is, drinkers denken heel anders over zowel hun drinkgedrag als over de negatieve gevolgen daarvan. Het is bij drinken gemakkelijk en aangenaam om je zacht te spiegelen aan anderen. Het is het Lourdesgevoel, er is altijd wel iemand erger. Ik moet altijd denken aan een interview met Peter van Straaten waarin hij zei: "Ik ben geen alcoholist, een alcoholist kan niet zonder drank, ik kan best zonder drank. Het komt er nooit van." De echte drinker, dat is de ander. Erik Jan Harmens in bovengenoemd interview in de Volkskrant: "Verslaafd? Nee, vond ik, ik leefde een bourgondische levensstijl."
Ook voor mij is het niet moeilijk om in mijn fotogalerij foto's te vinden met drank
Inmiddels weet ik beter en beter waarom het goed voor mij is om niet te drinken. En ook om het uit te leggen. Daarbij hielpen mij overigens een paar regels in de Volkskrant. Voor de rubriek 'Week uit' werd Victor Abeln, de barman van het programma First Dates geïnterviewd. Hij vertelde onder meer:
Maar nee, hij heeft een betere: hij is deze week precies een jaar alcoholvrij. Niet dat hij chronisch lallend door het leven ging, maar ‘de schrijver Erik Jan Harmens zei laatst in een interview: ‘Niet drinken is duidelijk, en veel drinken is duidelijk. Alles daartussenin is vaag.’’ Dus koos hij voor het eerste en de winst is groot. ‘Ik heb mijn zaakjes beter op orde en ben veel beschikbaarder voor vrienden, mijn vriendin en familie.’
En dat is precies hoe het is. Het biedt mij duidelijkheid, want alles daartussenin is vaag: ik hoef niet keer op keer te kiezen of ik wel een wijntje neem of niet en dan keer op keer toch voor de wijn te kiezen.
En, en dat is ook een belangrijk besef: de winst is groot. Vooral die beschikbaarheid voor de ander herken ik goed. Als je drinkt, sta je er niet zo bij stil, maar voor de mensen om je heen, die niet of veel minder drinken ben je veel minder beschikbaar, dat doet alcohol namelijk, die zorgt ervoor dat je vooral op jezelf gericht bent en niet op de ander, je bent alleen nog maar in het moment zelf. Ik was er wel, maar ik was er ook niet. Het is fijn voor de ander maar ook voor mezelf dat ik er ook daadwerkelijk ben, beschikbaar en dat ik niet meer alleen op mezelf gericht ben.
Verder voel ik me lichamelijk veel beter. Dat is iets wat velen kunnen voorstellen, 's morgens geen spijt meer van de avond ervoor, maar bijvangst zoals een regelmatige stoelgang en een veel beter slaapritme had ik niet zo verwacht, maar is wel degelijk een grote winst.
Natuurlijk is het niet alleen winst, er is ook verlies. Ik heb nooit met tegenzin gedronken, integendeel. Veel gewoontes zijn anders zonder drinken, uit eten gaan en je laten adviseren over de wijn, de combinatie van spijs en wijn, een mooie wijn uitzoeken in een wijnhandel, in de avondzon op het terras, feestjes en partijen, het is allemaal wennen en soms word ik heus overvallen door heimwee. Daar komt bij dat drank, in tegenstelling tot rokerij er altijd en overal is. In de media, bijvoorbeeld een hele serie in de NRC over allerlei soorten drank, Onno Kleyn die in de Volkskrant elke week een wijn bespreekt. Het is ondenkbaar dat zulke stukjes over sigaretten of sigaren zouden worden geschreven. Op sociale media - sommigen zijn wellicht niet eens bewust hoe vaak ze een foto met een drankje plaatsen - is het een en al gezelligheid met drank. Het is daardoor een harder gevecht. Maar ik weet dat ik het kan, ik kon het ook met roken, ook daar is de heimwee uiteindelijk verdwenen.
Is het voor altijd? Ik denk het, ik ben minder zeker als toen ik stopte met roken. Zoals ik zei, het is anders en het is soms best moeilijk.
Tot nu toe is het voor altijd en morgen vast ook.
Reactie schrijven
Wilco (dinsdag, 31 augustus 2021 18:59)
Mooi geschreven Kees, voor mij, als on(regel)matige drinker, van tijd tot tijd een ‘feest’ der herkenning.
Margriet (woensdag, 01 september 2021 08:52)
Very well written. Brad quit 3 years ago and he’s been a positive influence to many around him.